Interview: Rasmus Blomqvist aka Rami and the Whale

Onlangs ontving ik een groot pakket met 40 cd’s uit Zweden. Eentje ervan viel direct op door de markante hoes. De foto op de binnenhoes intrigeerde me nog meer. Het blijkt dat het een foto met historie is. Over de maker van de cd, die schuil gaat achter de artiestennaam Rami and the Whale, is zeer weinig bekend. En wat bekend is, daar zijn de bronnen het soms niet over eens. Zo zou hij volgens de ene bron een van zes broers zijn en volgens een andere een van negen. Intussen weet ik echter uit zijn eigen mond, dat hij de derde is van zes broers. Zelfs over zijn echte naam bestaat twijfel, volgens zijn Facebookpagina heet hij Rasmus Blomqvist, maar op zijn Bandcamppagina heet hij Rasmus Blomquist. Bovendien bleek dit debuutalbum een bijzonder fraaie te zijn. Toen ik de gelegenheid kreeg om deze intrigerende man te interviewen, greep ik die met beide handen aan. Het interview is naar het Nederlands vertaald, met grote dank daarvoor, door René van Schendelen.  

Is de foto op de binnenhoes van het album van de jeugdherberg in Lindsberg?

Die foto is op Nieuwsjaardag 1974 genomen door een anarchistische groep die in het naburige stadje Falun woonde. Zij hadden het pand toen net gekocht. Tot die tijd was het een tehuis voor armen, bejaarden en geestelijk gehandicapten geweest, tegen het einde van de jaren zestig alleen nog maar voor bejaarden. Ik belandde er in 2013 door een toevallige samenloop van omstandigheden, te beginnen met het overlijden van mijn grootvader een jaar daarvoor. Het pand had sinds de late jaren zeventig een belangrijke rol gespeeld in de milieubeweging en was de plek geweest voor allerlei soorten alternatieve cursussen, van meditatie tot het bouwen van panelen voor zonne-energie. De oprichters van de latere Milieupartij (die nu regeert met de Sociaaldemocraten) kwamen in Lindsberg bij elkaar en stelden daar de partijstatuten op. Het Zweedse organische voedingslabel KRAV is daar ook ontstaan, en de anti-atoombeweging kwam er ook vaak bijeen. Ik wilde graag een rol spelen bij de revival van die geweldige plek maar dat liep uiteindelijk op een desillusie uit. Toen realiseerde ik me dat het beste wat ik kon doen was daar op zolder mijn soloalbum opnemen, wat ik al sinds 2005 van plan was. Maar de oprichting en ontwikkeling van Ginger Trees kwam ertussen. Net toen het tweede album van Ginger Trees uitkwam, kwam ik een persoonlijke crisis terecht, besloot ik lang op reis te gaan naar India en belandde ik in een klein dorpje in Nepal, waar ik in de duisternis, omringd door slapende geiten en honden ‘River’ schreef. Dat jaar luisterde ik veel naar ‘The Courage of Others’ van Midlake. Ik geloof dat dat album mijn redding is geweest. Soms denk ik wel eens dat ik toen min of meer gestopt ben met het schrijven van liedjes, omdat Tim Smiths composities me alles gaven wat ik nodig had. Ik dacht: zelf liedjes schrijven is niet meer nodig, deze kerel vervult al mijn behoeften. Enfin, terug naar Lindsberg. Ik heb daar precies twee jaar gewoond als lid van de commune en de Lindsberg Stichting. Het is nu een yogacentrum en een centrum voor vrijwilligerswerk. Oh, dat ding op het dak – het lijkt een beetje op een Indiase god die zijn armen strekt, maar ze zeggen dat het gewoon een soort ventilatieklep is. Maar hij is er nu niet meer, spoorloos verdwenen.

De persoon op de hoes heeft één oog dicht en het andere open. Wil je daar iets mee zeggen?

Jazeker. Henri heeft het album beluisterd voordat hij de tekening maakte. Het idee is gebaseerd op een vers uit een boek dat Hidden Words heet en als volgt gaat: “Oh man van Twee Visies! Sluit een oog en open het andere. Sluit een oog voor de wereld en alles wat er is en open het andere oog voor de gewijde schoonheid van het Beminde.” Dat geeft ruimte voor interpretatie, maar ik denk dat de boodschap is het ego los te laten omdat ‘de wereld’ binding met vluchtige, tijdelijke dingen impliceert.

De hoes is gemaakt door je vriend en medemuzikant Henri Gylander. Heb je zelf ook andere artistieke gaven?

Nee, niet zoals Henri. Ik ben geen kunstenaar in die zin, ik ben meer het soort persoon voor zowel de linker- als de rechterkant van het brein. Ik ben heel praktisch ingesteld, vind het leuk om dingen te repareren of te maken. Ik ben een paar jaar automonteur geweest.

De laatste regel van The Unfinished Song luidt: “I sing the unfinished song for the broken heart”. Heb je het hier over je eigen hart?

Nee, maar misschien… Toen ik dat liedje schreef, dacht ik niet zozeer aan mezelf, hoewel ik mezelf wel herken in sommige regels, zoals ”passing thru valleys of swirling snow”. The Unfinished Song is een eerbetoon aan Nick Drake (er is er nog een die het album niet heeft gehaald). Wat de laatste regel betreft: ik was toen erg introvert, dus de regel kan zowel betrekking hebben op mijn eigen hart als op dat van Nick. Ik vereenzelvigde me toen enorm met Nick. Maar nu zou ik deze regels zingen voor iedereen met een gebroken hart.

Welke artiesten inspireren je, naast Midlake?

Townes Van Zandt. Van zijn muziek kan ik geen genoeg krijgen. Misschien doe ik ooit nog eens een cover-album.

Waarom heb je voor de naam Rami and the Whale gekozen?

Rami is mijn ideale ik, iets om naar te streven, mijn innerlijk goeroe. Het idee van de persoonlijke mythologie, jezelf in een mystieke context plaatsen, het betere in jezelf proberen te vinden spreekt me aan. En je naam dan veranderen helpt een beetje, denk ik. De walvis is pure mythologie. Het is een geweldig symbool. Opgeslokt worden door een walvis en uitgespuugd worden op de kust is een allegorie voor spirituele transformatie of wedergeboorte, een van de thema’s van het album.

In je liedjes heb je het vaak over bomen en sterren. Wat fascineert jou zo in bomen en in sterren?

Ik zie dingen in de natuur, zoals bomen en rivieren die corresponderen met iets in de menselijke natuur, die iets zeggen over mezelf. En ik denk dat we daarom geraakt worden door dingen om ons heen, omdat we een band met ze hebben. Ik zou bijna kunnen zeggen dat de regel ‘I love trees’ in Rami ‘ik houd van mensen’ of ‘ik houd ervan om mens te zijn’ betekent, hoewel er natuurlijk veel meer achter zit. Als kind hield ik ervan om in bomen te klimmen. Sommige bomen brengen zoete vruchten voort, of geven beschutting tegen de regen. Als je bomen bestudeert, zal je veel kwaliteiten ontdekken die wij mensen ook in ons hebben. Woorden als ‘sterren’ en ‘sterrenlicht’ komen intuïtief in me op, maar ze symboliseren advies, hulp. Vroeger gebruikten we  de sterren om te navigeren. 

Waarom heeft het maken van je soloalbum zo lang geduurd?

Nou, ik was helemaal verslingerd aan het idee om in een band te zitten, want dat leek me heel cool. Maar dat idee stierf een vroege dood. Nog steeds vind ik het leuk om dingen collectief te doen, maar soms weerhoudt de aantrekkelijkheid van een idee of ideaal je ervan om je hart te volgen. Ik heb dat verlangen om een soloalbum te maken 10 jaar lang aan de kant geschoven. Maar uiteindelijk heeft de tijd ervoor gezorgd dat het resultaat veel beter is geworden, vooral de zang.

Welke instrumenten bespeel je op het album?

Gitaren, een klein en gammel orgel, piano, percussie, handdrum, wind chimes, Afrikaanse regen, en avant-gardistisch gedoe als dingen op de grond gooien en met lepels tegen glazen tikken (dat was op het instrumentale ‘Poorhouse’).

Ben je het met me eens dat het album klinkt als een folkalbum uit de jaren zeventig? Het doet mij veel denken aan Still van Pete Sinfield.

Ja, qua klank geloof ik wel, maar ik denk dat de recensenten dit beter kunnen beoordelen dan ik. Maar het is beslist zo dat de fluit op ‘Autumn Song’ en de gitaarsolo op ‘Waiting’ rechtstreeks teruggaan tot de vroege jaren zeventig. Over die twee ben ik erg tevreden.

Je bent een paar jaar geleden naar India en Nepal gegaan en hebt daar gewerkt. Waarom die twee landen?

Eigenlijk was het Henri die zich wilde opgeven voor vrijwilligerswerk in een tempel in India. Hij heeft dus het zaadje in me geplant, maar heeft zelf zijn aanmelding niet doorgezet! Ik wilde even heel iets anders doen in het leven, en besloot voor vier maanden weg te gaan. Toen in eenmaal in India was stortte ik in en besloot ik mijn reis te verlengen. Ik heb toen met een vriend een trekktocht gedaan door Noord-India en Nepal naar Mount Everest. Onderweg hebben we scholen bezocht en heb ik twee maanden vrijwilligerswerk gedaan als leraar Engels. Nu sta ik op het punt om terug te gaan en er zijn zelfs een paar optredens geboekt.

Wandel je vaak door de natuur, denkend aan de grote onderwerpen van het leven?

Soms wandel ik, soms observeer ik alleen. Ja.

Ik houd van je stem en je manier van zingen. Heb je vroeger zangles gehad?

Ik heb nooit les gehad. Het kan best dat ik me heb bekwaamd in het zingen van harmonieën toen ik in een jazz-koor zat. Maar meestal imiteerde ik gewoon zangers die ik goed vond, en dat doe ik nog steeds vaak. Maar als ik mijn eigen liedjes zing, krijg ik steeds meer het gevoel dat ik een eigen stem heb, dus ik ben erg blij met de waardering.

Je hebt het album zelf geproduceerd. Wat is het moeilijkste van producer zijn?

Voor mij was het moeilijkste dat ik steeds zo veel tijd nodig had dat ik het punt bereikte dat ik niet meer goed kon oordelen en aan vrienden moest vragen wat zij ervan vonden.

Je noemt je liedjes spiritueel. Doe je aan yoga?

Ja, ik realiseerde me op een gegeven moment tijdens het maken van het album dat sommige liedjes net gebeden zijn. Dus ja, ik bid en mediteer dagelijks. Ik doe meer aan Tai Chi dan aan yoga, maar niet heel vaak.

Zijn je liedjes een weerspiegeling van jezelf?

Ik vind dat de mens een complex en mysterieus wezen is. Mijn liedjes tonen bepaalde aspecten van mezelf en die liedjes zijn waarschijnlijk het meest persoonlijke wat ik ooit gemaakt heb, maar ik geloof niet dat ze weergeven wie ik echt ben. Het is meer dat ze een richting aangeven.

Na je komende reis naar India en Nepal ga je aan je tweede album werken. Weet je al wat voor soort album het gaat worden? En gaat het weer tien jaar duren?

Ik heb al wat ideeën. Als het eerste album uiteindelijk ging over hoop, dan denk ik dat het volgende meer zal gaan over de plek waar de hoop in vervulling gebracht wordt. Het album zal meer soulful zijn en vrolijker, maar nog steeds herkenbaar Rami and the Whale. Het zal binnen een jaar opgenomen moeten zijn. Daar ben ik vrij zeker van.

Wat hoop je dat de toekomst voor je in petto heeft?

Inspiratie. Nieuwe liedjes en een publiek om ze mee te delen.

Afbeelding van de binnenhoes

INTERVIEW IN ENGLISH:

Is the picture on the inside of the album taken outside the youth hostel in Lindsberg?!

The picture was taken at New Years Day 1974 by an anarchist group living in the nearby town Falun. They had just bought the house. It had up till then been a home for the poor, elderly and mentally impaired, towards the end (1960's) only old people. I stumbled into this house in 2013 through a series of strange circumstances, starting with the passing of my grandfather, one year earlier. The house has since the late 70's been pivotal for the environmentalist movement and has hosted courses in all kinds of alternative things, from meditation to solar panel construction. The embryo of the Green Party (now in government with the Social Democrats) assembled at Lindsberg and drafted their party statutes. The Swedish organic certification (KRAV) was also conceived there and the anti-nuclear movement operated much from Lindsberg. I wanted to be part in starting a revival in this magnificent place but became gradually more disillusioned and realised that the only good thing to do was to use the attic space to record the solo album - which I had intentions to make already back in 2005. The formation and progress of Ginger Trees got in the way. Right when Ginger Trees released the second album I had a personal crisis, decided to extend a trip to India, ended up in a small village in Nepal where I wrote 'River' in the darkness of night, surrounded by sleeping goats and dogs. I listened a lot to Midlake's album The Courage of Others that year. I think it kinda saved me. Sometimes I think my songwriting stopped (almost) just because Tim Smith's songwriting gave me exactly what I needed. I thought: no need to write songs anymore, this guy is fulfilling my needs. Anyway, back to Lindsberg. I lived there exactly 2 years as a member of the commune and the Lindsberg Foundation. It hosts yoga retreats but also serves as a hostel and host for volunteers. Oh, and the things on the roof, that looks a bit like a indian god, stretching out an arm, they say it was just some kind of ventilation valve. It's not there anymore, nowhere to be found.

The person on the cover has one eye closed and one eye open. Is there a deeper meaning behind that?

There is. Henri listened to the album before he drew the cover. The idea came from a verse out of a book called the Hidden Words and reads thus: O Man of Two Visions! Close one eye and open the other. Close one to the world and all that is therein, and open the other to the hallowed beauty of the Beloved. So that gives room to some interpretation, but I think the message is to let go of the self or ego, as ’the world’ signifies attachment to transient, fleeting things.

The cover was made by your friend and fellow musician Henri Gylander Do you yourself also have other artistic skills?

No, not like Henri. I’m not an artist in that sense, more like a left-right brain type of person. I’m very practical, I like to repair and build things. I worked as a car mechanic for a few years.

There is little information to find on the internet about and some sources gives other results. How many brothers do you have?!

To tell the truth we are six brothers all together, including me. I am the third.

The last line of the Unfinished Song is I sing the unfinished song for the broken heart. Is that your own heart you are referring to?!

No, but maybe… I wasn’t thinking so much about me when I wrote that song, though I can really see myself in some of the lines, like ”passing thru valleys of swirling snow”. The Unfinished Song is a tribute to Nick Drake (there is one more that didn’t make it on to the album). About the last line, I was very introverted at the time, so likely I was referring to my own heart or to Nick’s. I sympathised strongly with him. Today however,  I would sing those lines to anyone with a broken heart.

Which artists besides Midlake give you inspiration?!

Townes Van Zandt. Can’t get enough of his music. Might even do a cover album at some point.

Why did you choose the name Rami and the Whale?

Rami is like the ideal self, something to strive for, the inner guru of me. I like the idea of a personal mythology, putting oneself in a mystic context, trying to reach for the better in me, and changing one’s name slightly helps, I think. The Whale is all about mythology. It’s an incredible symbol. Being swallowed by a whale and spat out on the shore is an allegory for spiritual transformation, or rebirth, which is one of the themes of the album.

Several times you mention trees and stars in your songs, what is so fascinating about them for you?

I see things in nature like trees and rivers and they correspond to something in my human nature, they tell me something about myself. And I think that’s why we get touched by the things around us - we relate to them. I could almost say that the line ’I love trees’ in I am Rami, means, ’I love humans’, or ’I love being human’, though there is of course much more to it. I loved climbing trees as a kid. Some trees give sweet fruit, or shelter from the rain. Study trees and you will find many qualities that we as humans also harbour. Stars and starlight, those words just come to me intuitively, but they could stand for guidance. People used to navigate looking at the stars.

Why did it take so long for you to record that a solo album?

Well, I got really hooked on the idea to be in a band, cause I thought it was cool. That idea just died very hard. I still like the idea of doing things collectively, but sometimes the attraction to an idea, or ideal actually prevents you from listening to what is in your heart. I managed to push that love for making a solo album aside for ten years. But in the end I think that time only made the result much better, especially the singing.

Which instruments do you play on the album?

I play guitars, a small and rickety organ, piano, percussion, some hand drums, wind chimes, african rain and avant garde stuff like dropping items on the floor and hitting glasses with spoons - that was on the instrumental of Poorhouse.

Do you agree that the album sounds a lot like a folkalbum of the early seventies?! It reminds for instance of Still from Pete Sinfield.

Yes, sound wise I think it does, though I think the critic knows this much better than I. But definitely the flute on Autumn Song and guitar solo on Waiting, those get me right back to the early 70’s. I’m so grateful for those two.

A few years ago you visited and worked in India and Nepal, why these two countries?!

It was actually Henri who was about to apply to go and volunteer at a temple in India, so he planted the seed in me, though he never went thru with the application himself. I was looking for a change in life and decided to go for 4 months. There in India I had something of a breakdown and decided to extend my journey and went traveling with a friend through northern India to Nepal to trek to Everest, which we did, but we also visited schools and I volunteered as an English teacher for two months. Now I'm about to return and even have a few gigs booked.

Do you wander a lot in nature and think about the big subjects of life?!

Sometimes wander, sometimes just observe. Yes.

I love your voice and the way you sing, did you have singing lessons in the past?

I never took lessons. I might have picked up some harmony singing skills while I was in a jazz choir. But mostly I just imitated singers that I liked, and I still do that a lot, but when I sing my own songs I feel more and more that I have a voice of my own, so I’m really happy that it’s appreciated.

You produced the album yourself. What is the hard part of being a producer?!

The hardest part for me is that I spend too much time, till the point where I lose judgement, so I have to ask friends what they think.

You qualify your songs as spiritual. Do you practise yoga?

Yes, actually, I realized when I made this album that some songs are like prayers. So I pray and I meditate, on a daily basis. I've been more into Tai Chi than Yoga, but don’t practice very often.

Do your songs reflect who you really are?

I think a human being is so complex and mysterious, and my songs may reflect some aspects of me, and these songs are probably the most personal things I’ve made, but I don’t think they convey who I really am. It’s more like they are pointing in that direction.

After your trip to India and Nepal you will start working on your second album. Do you already have any ideas what sort of an album it will be and will it also take ten years to make it?

I have some ideas. If the first album in the end was about hope I think the next one will be more about the place where hope is fulfilled. It will be more soulful and happy, but still recognizably Rami and the Whale. It should be recorded within a year. I’m quite sure about that.

What do you hope the future will bring for you?

Inspiration. New songs and audiences to share them with.